Eind jaren tachtig en negentig woonde ik in een prachtige jugendstil-woning uit het begin van de twintigste eeuw. De woning was aangesloten op het riool, maar het toilet aan de achterkant van het huis was nog verbonden met een ouderwetse beerput. Deze beerput werkte dankzij bacteriën die het afval afbraken, en het was daarom belangrijk om geen agressieve schoonmaakmiddelen zoals bleekwater te gebruiken, omdat deze de biocultuur zouden vernietigen. Hoewel ik al meer dan 25 jaar weg ben en niet weet of de beerput nog in gebruik is, kom ik in het buitenland vaak een moderne variant tegen: de septic tank.

Wat is een septic tank precies?

Een septic tank is een ondergrondse opslag- en zuiveringsunit voor afvalwater, meestal gemaakt van beton, kunststof of glasvezel. De tank is ontworpen om afvalwater van een woning op te vangen en het op een natuurlijke manier te laten bezinken en afbreken. Zwaartekracht zorgt ervoor dat vaste deeltjes naar de bodem zakken, waar bacteriën deze langzaam afbreken. Vetten en oliën drijven naar boven en vormen een sliblaag. Het overgebleven gezuiverde water stroomt vervolgens door naar een drainagesysteem of een verdere waterzuiveringsinstallatie.

Waarom wordt een septic tank geplaatst?

Septic tanks worden voornamelijk gebruikt op locaties waar geen aansluiting op een centraal rioleringssysteem mogelijk is, bijvoorbeeld bij woningen in landelijke of afgelegen gebieden. Ze bieden een praktische oplossing om afvalwater lokaal te verwerken zonder dat er grote infrastructuurwerken nodig zijn. Daarnaast kan een septic tank in bepaalde gevallen een milieuvriendelijker alternatief zijn, omdat het de belasting op gemeentelijke waterzuiveringsinstallaties vermindert.

Voorschriften en regelgeving voor septic tanks

In veel landen gelden strikte regels voor het plaatsen en onderhouden van een septic tank. Nationale en lokale overheden stellen vaak eisen aan de capaciteit, de locatie en het type installatie. Voorschriften kunnen onder meer betrekking hebben op:

• Minimale afstand tot waterbronnen zoals putten, meren of rivieren om vervuiling te voorkomen.
• Regelmatige inspecties en keuringen om te garanderen dat de installatie correct functioneert en geen milieuverontreiniging veroorzaakt.
• Gebruik van biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen om de bacteriële werking in de tank niet te verstoren.
• Vergunningsplicht voor installatie, afhankelijk van de lokale wetgeving.

In sommige regio’s moet een septic tank door een erkend bedrijf worden geplaatst en gekeurd voordat deze in gebruik mag worden genomen.

Kun je een septic tank zelf plaatsen?

Hoewel het in sommige gebieden mogelijk is om zelf een septic tank te installeren, wordt dit vaak afgeraden. De installatie vereist grondwerk, juiste plaatsing van de tank en een goed functionerend afvoersysteem. Bovendien moet de installatie aan specifieke milieuregels voldoen, en een verkeerde installatie kan leiden tot grondwatervervuiling of overstromingen. Daarom wordt meestal aangeraden om een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen.

Onderhoud van een septic tank

Een septic tank vereist regelmatig onderhoud om goed te blijven functioneren. Belangrijke aandachtspunten zijn:

• Regelmatig legen: Afhankelijk van het gebruik en de grootte van de tank moet deze eens in de paar jaar worden leeggezogen om slibophoping te voorkomen.
• Inspecties: Het is verstandig om de tank en het afvoersysteem periodiek te laten controleren op verstoppingen of lekkages.
• Zorgvuldige omgang met afvalwater: Agressieve chemicaliën, vetten en niet-afbreekbare materialen (zoals vochtige doekjes) kunnen de werking van de tank verstoren.

Milieuvoordelen van een septic tank

Een goed functionerende septic tank kan een milieuvriendelijke oplossing zijn, mits correct onderhouden. Enkele voordelen zijn:

• Natuurlijke afvalwaterbehandeling: De bacteriën in de tank breken organisch materiaal af zonder chemische toevoegingen.
• Minder belasting op rioolnetwerken: In gebieden zonder riolering voorkomt een septic tank de noodzaak van grootschalige infrastructuur.
• Hergebruik van water: In sommige systemen kan het gezuiverde water worden hergebruikt voor irrigatie of andere niet-drinkbare toepassingen.

Conclusie

Een septic tank is een nuttige oplossing voor woningen die geen aansluiting op het riool hebben. Het biedt een efficiënte manier om afvalwater te verwerken en kan, mits goed onderhouden, een milieuvriendelijke optie zijn. Wie overweegt een septic tank te installeren, moet zich goed laten informeren over de geldende voorschriften en onderhoudsvereisten. In veel gevallen is het raadzaam om een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen om een correcte werking te garanderen.