Hongarije heeft jarenlang een aantrekkingskracht gehad op buitenlanders die droomden van een rustig en betaalbaar leven op het Hongaarse platteland. Mijn eigen ervaring met internationale vastgoedwebsites, zoals Affidata, heeft ertoe geleid dat ik jarenlang mooie en goedkope huizen in Hongarije heb getoond en het land heb aangeprezen als een interessante optie voor emigratie. Maar na het lezen van De Clan van Orbán van Tijn Sadée, is mijn beeld van Hongarije drastisch veranderd.
Dit boek onthult een schokkende realiteit: een kleine elite rondom premier Viktor Orbán, ook wel ‘de clan van Orbán’ genoemd, trekt alle welvaart naar zich toe. De Hongaarse samenleving lijdt onder een systeem van corruptie en vriendjespolitiek waarin de regering nauwelijks investeert in fundamentele voorzieningen zoals onderwijs en gezondheidszorg. Buitenlanders die in Hongarije een nieuw leven willen beginnen, lopen risico’s die ze zich vaak vooraf niet realiseren.
Corruptie en vriendjespolitiek: ondernemers onder druk
Verschillende Nederlandse ondernemers die zich in Hongarije hebben gevestigd, delen in het boek hun ervaringen met corruptie en ondoorzichtige zakelijke praktijken. Sommigen waren zo succesvol dat ze werden benaderd door contacten uit de kringen van Orbán. De boodschap was duidelijk: verkoop je bedrijf aan de juiste personen, anders wordt het kapotgemaakt. Wie weigerde, werd door bureaucratische rompslomp en fiscale maatregelen gedwongen zijn onderneming op te geven.
Deze ervaringen laten zien hoe diep de vriendjespolitiek in de Hongaarse economie is doorgedrongen. Bedrijven worden niet beoordeeld op hun prestaties of innovaties, maar op hun banden met de juiste mensen. Buitenlandse ondernemers die dachten een eerlijk bedrijf te kunnen runnen, komen vaak van een koude kermis thuis.
Zorgwekkende staat van de gezondheidszorg
Een schrijnend voorbeeld van de verloedering van de Hongaarse gezondheidszorg is het verhaal van een Nederlands echtpaar uit Hardenberg dat naar de Hongaarse enclave Csemő was geëmigreerd. Toen de man een TIA kreeg en in een Hongaars ziekenhuis werd opgenomen, moest hij zijn eigen toiletpapier, handdoek en eten meenemen. De vergelijking met Nederland kon niet groter zijn: bij een tweede TIA in Hardenberg werd hem gevraagd of hij biefstuk of een vegetarische maaltijd wilde.
De omstandigheden in Hongaarse ziekenhuizen zijn ronduit alarmerend. De regering heeft jarenlang bezuinigd op de gezondheidszorg, waardoor artsen en verpleegkundigen onderbetaald worden en massaal vertrekken naar andere EU-landen. Patiënten worden aan hun lot overgelaten en moeten vaak zelf basisbenodigdheden meenemen naar het ziekenhuis. De wachtlijsten zijn lang en de medische apparatuur is verouderd.
Voor Nederlanders die overwegen om zich permanent in Hongarije te vestigen, betekent dit een serieus gezondheidsrisico. Voor ouderen is het extra problematisch: een spoedopname kan dramatische gevolgen hebben als er geen adequate zorg beschikbaar is.
Onderwijs op de rand van de afgrond
Ouders die met hun kinderen naar Hongarije willen verhuizen, moeten zich goed bewust zijn van de erbarmelijke staat van het onderwijs. Schoolgebouwen worden nauwelijks onderhouden en veel scholen kampen met een groot tekort aan leraren. Leraren verdienen nauwelijks genoeg om hun vaste lasten te betalen, waardoor velen het onderwijs verlaten en werk zoeken in het buitenland.
Hongarije heeft inmiddels een massale braindrain: meer dan 600.000 jonge Hongaren zijn geëmigreerd, op een bevolking van slechts 10 miljoen. De situatie is zo nijpend dat in sommige scholen schoonmaaksters worden ingezet om de orde in de klas te handhaven. Ouders die hun kinderen een degelijke opleiding willen geven, hebben weinig keus en moeten vaak dure privéonderwijsalternatieven zoeken of zelfs overwegen hun kinderen in het buitenland naar school te laten gaan.
Een waarschuwing voor potentiële emigranten
Voor veel Nederlanders die naar Hongarije zijn verhuisd, is terugkeren naar Nederland financieel niet meer haalbaar. Ze hebben alles verkocht in Nederland en zitten nu vast in een land waar de kwaliteit van leven achteruitgaat. Wie overweegt om met zijn gezin naar Hongarije te emigreren, moet zich goed realiseren dat de mooie natuur en lage huizenprijzen een schaduwzijde hebben.
De economische en sociale problemen in Hongarije zijn niet zomaar op te lossen. Zolang de regering de macht stevig in handen heeft en geen verantwoording hoeft af te leggen, blijft de situatie voor veel inwoners en buitenlanders precair. Het is belangrijk om je niet blind te staren op de lage kosten van levensonderhoud, maar een realistisch beeld te hebben van het dagelijks leven in Hongarije.
Voor wie twijfelt: denk goed na voordat je een onomkeerbare stap zet.