Ik heb onlangs een reeks artikelen geschreven over het nut van een waterkelder of cisterne bij je tweede huis in het buitenland. Het idee achter de waterkelder is dat je hier in de wintermaanden regenwater in kunt opvangen. Waterkelders vind je vooral in kustgebieden waar het grondwater te zout is en daardoor niet bruikbaar. In het binnenland kun je overwegen om grondwater te gebruiken, maar dit brengt ook nadelen met zich mee, zoals uitputting van de watervoorraad of kwaliteitsproblemen.
In dit artikel bespreken we specifiek de situatie in Griekenland, waar watertekorten een steeds groter probleem vormen door klimaatverandering, intensieve landbouw en toerisme. Een eigen waterput kan een oplossing zijn, maar is niet in alle regio’s een duurzame of haalbare keuze.
De afnemende grondwatervoorraad in Griekenland
Griekenland heeft een warm en droog klimaat, en water is in veel regio’s een schaars goed. De combinatie van lange zomers, een groeiend toerisme en intensieve landbouw heeft de druk op grondwaterbronnen vergroot. Dit zijn enkele belangrijke regio’s waar watertekorten een probleem zijn:
- De Cycladen (Santorini, Mykonos, Paros, Naxos)
Deze eilanden hebben vrijwel geen natuurlijke zoetwaterbronnen. De meeste eilanden importeren water of ontzilten zeewater. Grondwater is vaak te zout of schaars. - De Dodekanesos (Rhodos, Kos, Karpathos)
In deze eilandengroep is het grondwater beperkt en wordt het vooral gebruikt voor landbouw. Door overmatige winning wordt het water in sommige gebieden brak. - Kreta
Kreta kent sterke seizoensgebonden verschillen in neerslag. In de winter is er voldoende regen, maar in de zomer daalt het grondwaterpeil door het hoge waterverbruik voor landbouw en toerisme. - Peloponnesos
In sommige gebieden van de Peloponnesos is de watervoorziening redelijk stabiel, maar in de zuidelijke en oostelijke delen zijn er problemen met grondwaterbeschikbaarheid. - Attica (omgeving Athene)
Athene en omliggende steden zijn sterk afhankelijk van externe waterbronnen. Het grondwater in deze regio is vaak van slechte kwaliteit of niet toereikend.
Vergunningen en regelgeving voor waterputten in Griekenland
Het boren van een waterput in Griekenland is onderhevig aan strikte regelgeving.
- Vergunningen
- Voor kleine particuliere waterputten (tot 20 meter diep) is in sommige gebieden alleen een melding bij de gemeente (Δήμος) vereist.
- Voor diepere putten of commerciële putten is een vergunning nodig van het Ministerie van Milieu en Energie (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας).
- In veel eilandregio’s gelden restricties om overexploitatie van grondwater te voorkomen.
- Aansluiting op het openbare waternet
- Putwater mag in veel gevallen niet direct worden aangesloten op het drinkwaternet.
- Sommige gemeenten vereisen registratie en periodieke wateranalyses voor het gebruik van grondwater.
Waterkwaliteit in Griekse regio’s
Niet al het grondwater in Griekenland is geschikt voor huishoudelijk gebruik:
- Kustgebieden en eilanden: Verzilting is een groot probleem op de eilanden en in kustgebieden. Grondwater kan hier vaak niet worden gebruikt voor consumptie of zelfs voor irrigatie.
- Landbouwregio’s (bijv. Kreta, Peloponnesos, Thessalië): In sommige gebieden bevat het grondwater resten van pesticiden en meststoffen.
- Berggebieden (bijv. Noord-Griekenland, Epirus): Hier is grondwater vaak van hoge kwaliteit, maar door seizoensgebonden schommelingen kan de beschikbaarheid variëren.
Kosten en onderhoud van een waterput in Griekenland
De kosten voor het boren van een waterput in Griekenland kunnen sterk variëren, afhankelijk van de locatie en de diepte die nodig is om water te vinden:
- Kosten van het boren
- Ondiepe waterput (tot 10 meter): €3.000 – €7.000
- Middeldiepe waterput (10-30 meter): €8.000 – €15.000
- Diepe waterput (meer dan 30 meter): €15.000 – €30.000
- Onderhoudskosten
- Wateranalyse: €100 – €400 per jaar, afhankelijk van de testfrequentie.
- Pompsysteem en filters: €500 – €2.000 per jaar, afhankelijk van de grootte en filteringstechnologie.
- Elektriciteitskosten voor de pomp: Afhankelijk van de diepte en het gebruik.
Duurzaamheid en impact op het milieu
Vanwege de beperkte waterbronnen in Griekenland kan het boren van nieuwe waterputten leiden tot problemen zoals:
- Daling van de grondwaterstand: In droge regio’s zoals Kreta en de Cycladen kan overmatig gebruik leiden tot nog grotere watertekorten.
- Verzilting: Op eilanden en in kustgebieden kan overmatige grondwaterwinning leiden tot binnendringend zeewater, waardoor putten onbruikbaar worden.
- Uitdroging van natuurlijke waterbronnen: In gebieden zoals de Peloponnesos kunnen overmatig gebruikte waterputten rivieren en beken laten opdrogen.
Veel gemeenten en lokale overheden moedigen daarom alternatieve wateroplossingen aan, zoals regenwateropvang en efficiënter watergebruik.
Zijn er subsidies beschikbaar voor een waterput in Griekenland?
De Griekse overheid verstrekt geen subsidies voor het slaan van nieuwe waterputten, omdat dit de druk op grondwater kan vergroten. Er zijn echter wel financiële regelingen voor duurzamer waterbeheer:
- Subsidies voor regenwateropvang: Op sommige eilanden en in droge gebieden worden initiatieven gesteund om regenwaterreservoirs te bouwen.
- Stimuleringsmaatregelen voor waterbesparing: In sommige regio’s zijn er subsidies voor waterbesparende technologieën zoals druppelirrigatie.
- EU-fondsen voor waterbeheer: Griekenland ontvangt Europese subsidies voor duurzaam waterbeheer, waarvan sommige projecten ook voor particulieren toegankelijk zijn.
Conclusie
Een eigen waterput bij je tweede huis in Griekenland kan een nuttige oplossing zijn, maar het is geen garantie voor een stabiele watervoorziening. Door toenemende droogte en overmatig watergebruik raken grondwatervoorraden uitgeput, en in sommige gebieden gelden al beperkingen op het boren van nieuwe putten.
Wie overweegt een waterput te slaan, moet goed onderzoek doen naar de lokale regelgeving en de beschikbaarheid van water in de regio. Alternatieve en duurzame oplossingen, zoals regenwateropvang en efficiënte irrigatiesystemen, kunnen in veel gevallen een beter en toekomstbestendiger alternatief zijn.