In de podcast De Nedersaksen hoorde ik onlangs dat men vroeger waterkelders gebruikte om regenwater op te slaan. Deze waterkelders werden vooral aangelegd in kuststreken waar men geen gebruik kon maken van waterputten vanwege de verzilting van het water. In Nederland zijn we sinds de aanleg van het waterleidingnetwerk niet meer afhankelijk van waterputten, maar in Zuid-Europa is de situatie anders.

Door de klimaatcrisis is er in Zuid-Europa steeds minder water beschikbaar. Intensieve landbouw en industrieën doen een grote aanslag op de grondwatervoorraad, terwijl regenval onvoldoende is om deze aan te vullen. Voor Nederlanders die een vakantiewoning in Spanje willen kopen, kan het daarom interessant zijn om een waterkelder of cisterne aan te laten leggen. Dit reservoir kan zich gedurende de winter vullen met regenwater, zodat je in de zomer voldoende water hebt. Mocht de cisterne niet voldoende gevuld zijn, dan kun je altijd een tankwagen laten komen om deze bij te vullen.

In dit artikel bespreken we het aanleggen van een waterkelder in Spanje en behandelen we de belangrijkste vragen.

Welke regio’s in Spanje zijn geschikt voor een waterkelder?

Niet alle regio’s in Spanje hebben evenveel toegang tot kwalitatief goed grondwater. In sommige gebieden is het water brak of zelfs zout, terwijl in andere regio’s de grondwatervoorraad sterk is afgenomen door overexploitatie.

De regio’s waar een waterkelder het meest zinvol is:

• Andalusië – Dit is een van de droogste regio’s van Spanje, met steden als Almería en Málaga die regelmatig met watertekorten kampen. Het grondwater in kustgebieden is vaak brak.
• Murcia – Deze regio staat bekend als de “groentetuin van Europa” vanwege de intensieve landbouw, maar de watervoorziening staat hier onder grote druk.
• Valencia en Alicante (Costa Blanca) – Hier zijn watertekorten in de zomer een steeds groter probleem, vooral in toeristische gebieden.
• Canarische Eilanden – Op eilanden zoals Tenerife en Lanzarote is de watervoorziening beperkt, en veel inwoners zijn al afhankelijk van wateropslag en ontziltingsinstallaties.
• Castilla-La Mancha en Extremadura – Deze binnenlandse regio’s hebben een droog klimaat en een beperkte grondwatervoorraad.

Kun je een waterkelder zelf bouwen of is het beter om dit te laten installeren?

Het is mogelijk om zelf een waterkelder aan te leggen, maar dit vereist de juiste kennis en middelen. Er zijn verschillende opties:

1. Doe-het-zelf waterkelder – Dit kan een grote ingegraven kunststof tank zijn of een betonnen reservoir dat je zelf metselt. Dit is goedkoper, maar vergt een goede planning en uitvoering.
2. Professionele installatie – Veel bedrijven in Spanje zijn gespecialiseerd in de aanleg van ondergrondse wateropslag, inclusief filtersystemen en pompen. Dit is duurder, maar biedt een gegarandeerde waterdichte oplossing.

Voor grotere projecten of wanneer de grondwaterstand een uitdaging vormt, is het verstandig om een professional in te schakelen.

Hoe groot moet de waterkelder zijn?

De grootte van de waterkelder hangt af van je waterverbruik en het aantal personen in het huishouden. Een schatting:

• Voor een klein huishouden (2-4 personen) – Minimaal 10.000-15.000 liter
• Voor een middelgroot huishouden (4-6 personen) – 20.000-30.000 liter
• Voor een groot huishouden of irrigatiegebruik – 40.000 liter of meer

In de zomer kunnen huishoudens in droge gebieden rekenen op een waterverbruik van 200-400 liter per dag, afhankelijk van of er een zwembad, tuinirrigatie of andere extra voorzieningen zijn.

Wat zijn de kosten voor de aanleg van een waterkelder?

De kosten variëren sterk afhankelijk van de grootte, materialen en of je het zelf bouwt of laat installeren. Een schatting:

• Kunststof opslagtank (boven- of ondergronds) – €1.000 – €5.000
• Betonnen waterkelder (zelfbouw) – €5.000 – €10.000
• Professionele aanleg van een grote cisterne – €10.000 – €30.000

Factoren die de prijs beïnvloeden zijn graafwerkzaamheden, materialen, filtersystemen en de installatie van pompen.

Zijn er subsidies van de Spaanse overheid?

De Spaanse overheid biedt in sommige regio’s subsidies en belastingvoordelen voor duurzame wateropvangsystemen. Vooral in gebieden met ernstige droogteproblemen kunnen huiseigenaren profiteren van financiële steun.

Mogelijke regelingen:

• Regionale subsidies – Andalusië, Murcia en Valencia hebben lokale initiatieven om duurzame wateroplossingen te stimuleren.
• Europese steun – Spanje ontvangt EU-subsidies voor waterbeheer, waarvan sommige beschikbaar zijn voor particulieren.
• Belastingvoordelen – In sommige gevallen kun je de investering aftrekken van de inkomstenbelasting (IRPF).

Het is aan te raden om bij de gemeente (ayuntamiento) of regio (comunidad autónoma) te informeren naar mogelijke financiële tegemoetkomingen.

Welke voorschriften gelden in Spanje?

Bij de aanleg van een waterkelder of cisterne moet je rekening houden met:

• Bouwvergunningen – In sommige gemeenten is een vergunning vereist, vooral voor grote ondergrondse reservoirs.
• Milieuregels – In natuurgebieden of beschermde landschappen kunnen er beperkingen gelden.
• Aansluiting op andere systemen – Het is meestal niet toegestaan om regenwater direct aan te sluiten op het drinkwaternet.

Moet je het water filteren?

Ja, het filteren van regenwater is essentieel, vooral als het wordt gebruikt voor huishoudelijk gebruik. Een goed systeem bestaat uit:

1. Grof filter – Voor bladeren en vuil
2. Fijn filter – Voor zand en kleine deeltjes
3. UV-filter of actieve koolfilter – Voor bacteriën en organische stoffen

Voor drinkwatergebruik is een aanvullend filtersysteem nodig, of je kunt het water alleen gebruiken voor irrigatie, toiletspoeling en schoonmaakdoeleinden.

Conclusie

Een waterkelder of cisterne aanleggen in Spanje is een slimme en duurzame oplossing voor watertekorten, vooral in droge regio’s zoals Andalusië, Murcia en de Canarische Eilanden. Afhankelijk van je budget en vaardigheden kun je een eenvoudige cisterne zelf bouwen of een professionele installatie laten uitvoeren.

Met een goed dimensioneerde waterkelder en filtratiesysteem kun je tijdens droge zomers zelfvoorzienend blijven en besparen op waterkosten. Bovendien kunnen subsidies van de Spaanse overheid de investering aantrekkelijker maken. Als je een vakantiewoning in Spanje bezit of overweegt er een te kopen, is een waterkelder zeker een optie om te overwegen.

Links

Waterkelders werpen nieuw licht op geschiedenis van ons drinkwater

Laat je meenemen in de wereld van de Nedersaksische taal en cultuur met de podcast De Nedersaksen!