In de podcast De Nedersaksen hoorde ik onlangs dat men vroeger waterkelders gebruikte om regenwater op te slaan. Deze waterkelders waren vooral nuttig in gebieden waar men geen gebruik kon maken van waterputten, bijvoorbeeld vanwege verzilting van het grondwater. In Nederland zijn we sinds de aanleg van het waterleidingnetwerk niet meer afhankelijk van waterputten, maar in afgelegen gebieden van Zweden is de situatie anders.
Zweden kent uitgestrekte landelijke gebieden en duizenden eilanden waar woningen niet altijd aangesloten zijn op het openbare waternet. Daarnaast kunnen in sommige delen van Zweden, zoals Skåne en Gotland, tijdens droge zomers watertekorten ontstaan. Regenwateropvang in een waterkelder of cisterne kan hier een duurzame oplossing bieden. Dit reservoir kan zich vullen met regenwater, waardoor je een betrouwbare waterbron hebt, ook in perioden waarin grondwater beperkt of van slechte kwaliteit is. Mocht het regenwater in de cisterne niet voldoende zijn, dan kun je altijd een tankwagen laten komen om de opslag bij te vullen.
In dit artikel bespreken we het aanleggen van een waterkelder in Zweden en behandelen we de belangrijkste vragen.
Welke regio’s in Zweden zijn geschikt voor een waterkelder?
Hoewel Zweden over het algemeen voldoende neerslag kent, zijn er regio’s waar een waterkelder een waardevolle aanvulling kan zijn. Dit geldt vooral voor:
- Zuid-Zweden (Skåne, Öland, Gotland) – Dit zijn de droogste gebieden van Zweden, waar in de zomer watertekorten kunnen optreden.
- Eilanden en kustgebieden (Stockholmse archipel, Bohuslän, Västra Götaland) – Veel huizen op eilanden hebben geen toegang tot zoet water en zijn afhankelijk van regenwateropvang of waterleveringen per boot.
- Landelijke gebieden in Midden- en Noord-Zweden – Woningen buiten de stad zijn vaak afhankelijk van waterputten, maar regenwater kan een goede aanvulling zijn.
- Vakantiehuizen in bossen en bergen – Voor off-grid woningen zonder stabiele waterbron kan een waterkelder een duurzame oplossing zijn.
Kun je een waterkelder zelf bouwen of is het beter om dit te laten installeren?
Het is mogelijk om zelf een waterkelder aan te leggen, maar de keuze hangt af van de beschikbare middelen en vaardigheden.
- Doe-het-zelf waterkelder
- Een bovengrondse of ingegraven kunststof tank kan relatief eenvoudig zelf geplaatst worden.
- Dit is geschikt voor tuinirrigatie en basisvoorzieningen, maar minder geschikt voor huishoudelijk gebruik zonder filtratie.
- Professionele installatie
- Een betonnen of kunststof ondergrondse cisterne biedt een duurzamere oplossing.
- Compleet met filtratiesysteem en pomp kan het systeem ook voor huishoudelijk gebruik dienen.
Voor grotere projecten of bij ongunstige grondomstandigheden is een professionele installatie aan te raden.
Hoe groot moet de waterkelder zijn?
De benodigde opslagcapaciteit hangt af van het verbruik en het aantal bewoners:
- Voor een klein huishouden (2-4 personen) – 5.000-10.000 liter
- Voor een middelgroot huishouden (4-6 personen) – 15.000-30.000 liter
- Voor een off-grid woning of boerderij – 30.000 liter of meer
Wat zijn de kosten voor de aanleg van een waterkelder?
De kosten zijn afhankelijk van de grootte en installatie:
- Kleine regentonnen (boven de grond) – €100 – €500
- Middelgrote kunststof tanks (5.000-10.000 liter, bovengronds) – €1.000 – €3.000
- Ondergrondse betonnen cisterne (10.000+ liter) – €5.000 – €15.000
- Volledig systeem met filtratie en pomp – €10.000 – €30.000
Zijn er subsidies van de Zweedse overheid?
Zweden stimuleert duurzame wateroplossingen en in sommige gevallen kunnen huiseigenaren profiteren van subsidies of belastingvoordelen. Mogelijke regelingen:
- Regionale subsidies – In bepaalde gemeenten kunnen subsidies beschikbaar zijn voor regenwateropvangsystemen.
- EU-steun – Zweden ontvangt Europese subsidies voor duurzaam waterbeheer, waarvan sommige toegankelijk zijn voor particulieren.
- Belastingvoordelen – Voor duurzame waterinstallaties kunnen huiseigenaren soms kosten aftrekken van hun belastingen.
Bij de gemeente (kommun) of het Zweedse milieuagentschap (Naturvårdsverket) kan men informeren naar actuele steunmaatregelen.
Welke voorschriften gelden in Zweden?
- Vergunningen – Voor grotere ondergrondse opslagsystemen kan een vergunning nodig zijn.
- Milieuregels – In natuurgebieden en beschermde landschappen kunnen beperkingen gelden.
- Aansluiting op drinkwaternet – Het is niet toegestaan om regenwater rechtstreeks op het drinkwatersysteem aan te sluiten zonder goedgekeurde filtratie.
Moet je het water filteren?
Ja, voor huishoudelijk gebruik is filtratie essentieel. Een goed systeem bevat:
- Grof filter – Om bladeren en vuil te verwijderen.
- Fijn filter – Voor zand en kleine deeltjes.
- UV-filter of actieve koolfilter – Voor bacteriën en organische stoffen.
Voor drinkwatergebruik is een extra omgekeerde osmose-installatie aan te raden.
Conclusie
Een waterkelder of cisterne in Zweden kan een duurzame en praktische oplossing zijn voor huiseigenaren in afgelegen gebieden, op eilanden en in regio’s met droogteperiodes. Afhankelijk van de situatie kan een eenvoudig regenwatersysteem voldoende zijn voor tuin- en huishoudelijk gebruik, of kan een grotere ondergrondse cisterne bijdragen aan volledige zelfvoorziening.
Voor wie duurzaamheid en off-grid wonen belangrijk vindt, is een waterkelder in Zweden zeker een overweging waard.
Links
Waterkelders werpen nieuw licht op geschiedenis van ons drinkwater
Laat je meenemen in de wereld van de Nedersaksische taal en cultuur met de podcast De Nedersaksen!