In de tijd dat ik nog een vakantiewoning had in Uelsen, vlak over de grens bij Ootmarsum, moest ik aan het eind van het seizoen – eind september, begin oktober – de woning winterklaar maken. Dat betekende in mijn geval dat ik alle waterleidingen moest aftappen en doorblazen. De eerste winter had ik dit niet goed gedaan en bij aankomst in het voorjaar had ik last van lekkage. De kosten van de reparatie door een lokale loodgieter vielen gelukkig mee.

Ik had een heel eenvoudige vakantiewoning: een oude stacaravan met een houten aanbouw. Ik had er maar 4000 euro voor betaald. Afgezien van de waterleiding hoefde ik weinig te doen om de woning winterklaar te maken. Voor de meeste vakantiewoningen moet je echter veel meer zaken regelen om de woning goed te beschermen tegen de winterkou. Zeker in Zweden, waar de winters lang, streng en onverbiddelijk zijn. Temperaturen van -20°C of kouder zijn in sommige regio’s geen uitzondering en een dik pak sneeuw blijft maandenlang liggen.

Dit artikel is specifiek gericht op het winterklaar maken van een houten vakantiewoning in Zweden. De combinatie van kou, sneeuw, vocht en onbewoning vereist een grondige voorbereiding.


1. Waterleidingen en afvoeren beschermen tegen bevriezing

De meeste schade in Zweedse vakantiehuizen ontstaat door bevroren leidingen die springen door uitzettend ijs.

Hoofdwaterleiding afsluiten: Sluit de hoofdkraan af en voorkom dat er water in de leidingen blijft staan.
Leidingen aftappen en droogblazen: Tap alle leidingen volledig af en gebruik een compressor om restwater te verwijderen.
Antivries gebruiken: Giet antivriesmiddel in afvoerputjes, de wc en sifons om bevriezing en scheuren te voorkomen. In Zweden zijn hiervoor speciale frostskyddsvätska-producten verkrijgbaar.
Indien mogelijk: een vorstbeveiliging installeren: Een klein elektrisch verwarmingselement bij leidingen voorkomt bevriezing, mits de elektriciteit aan blijft.


2. Elektriciteit en verwarming: uitschakelen of op vorststand?

In Zweden verschilt de aanpak per regio en woning. Sommige huiseigenaren laten de elektriciteit aan en verwarmen de woning minimaal, terwijl anderen alles uitschakelen.

Elektriciteit uitschakelen: Als je geen verwarming aan laat, zet dan de hoofdschakelaar uit om brandgevaar en storingen te voorkomen.
Alternatief: vorststand inschakelen: In koudere regio’s laten veel huiseigenaren de verwarming op minimaal 5-10°C staan. Dit voorkomt bevriezing en vochtproblemen.
Koelkast en vriezer leegmaken: Ontdooi en laat de deuren openstaan om schimmelvorming te voorkomen.
Zonnepanelen uitschakelen: Als je zonnepanelen hebt, controleer dan of je het systeem veilig kunt uitschakelen in de winter.


3. Dak en sneeuwbelasting: voorkom instorting

In Zweden kan een dik pak sneeuw op het dak voor problemen zorgen, vooral als het een oud of licht gebouwd houten huis betreft.

Controleer of het dak bestand is tegen sneeuwbelasting: In Zweedse berggebieden zijn huizen vaak extra versterkt, maar in Zuid-Zweden kan het gewicht van natte sneeuw voor problemen zorgen.
Dakgoten schoonmaken: Zorg ervoor dat bladeren en vuil verwijderd zijn, zodat smeltwater goed kan weglopen.
Overweeg een sneeuwvanger: Een sneeuwstopper (snörasskydd) voorkomt lawines van sneeuw die van het dak glijdt en schade veroorzaakt.
Dakinspectie vóór de winter: Controleer dakpannen, shingles of houten dakconstructies op scheuren en loszittende delen.


4. Vocht- en schimmelpreventie in de wintermaanden

Houten huizen ademen en nemen vocht op. Dit kan leiden tot schimmel als de ventilatie niet op orde is.

Ventilatie openlaten: Zorg dat roosters niet afgesloten worden. Sommige huiseigenaren laten een raam op een kier met een stormbeveiliging.
Vochtvreters plaatsen: In Zweden kun je speciale vochtabsorberende korrels kopen die condensatie in gesloten ruimtes voorkomen.
Matrassen en textiel opslaan: Bewaar textiel, gordijnen en beddengoed in plastic bakken om schimmel en ongedierte te weren.


5. Bescherming tegen ongedierte: muizen en marters

In verlaten huizen zoeken muizen, marters en insecten graag beschutting tegen de kou.

Sluit alle gaten en kieren af: Muizen hebben slechts een opening van 7 mm nodig om binnen te komen. Gebruik staalwol of speciaal musband (muizenstrip).
Voedsel verwijderen: Laat geen etensresten of kruimels achter.
Vallen en afweermiddelen gebruiken: Zweedse huiseigenaren gebruiken vaak geurmiddelen tegen marters (illeravskräckare) of ultrasonische muizenverjagers.


6. Buitenmeubilair en apparatuur beschermen

Winterse omstandigheden in Zweden kunnen je tuinmeubilair en gereedschap beschadigen.

Houten tuinmeubilair afdekken of opslaan: Voorkom vocht en barsten door vorst.
Buitenkranen afsluiten: Voorkom bevriezing door de leidingen volledig leeg te laten lopen.
Tuingereedschap opslaan: Bewaar je gereedschap in een droge, vorstvrije schuur.


7. Beveiliging tegen inbraak en stormschade

Een verlaten vakantiewoning kan een doelwit zijn voor inbrekers, maar ook stormen kunnen schade aanrichten.

Luiken sluiten: Veel Zweedse vakantiehuizen hebben stormluiken (fönsterluckor). Sluit deze om schade te voorkomen.
Buren of lokale bewoners informeren: Laat iemand in de buurt weten dat de woning onbewoond is, zodat ze een oogje in het zeil kunnen houden.
Bewegingssensoren installeren: Buitenverlichting met sensoren schrikt inbrekers af.
Waardevolle spullen verwijderen: Laat geen dure elektronica of gereedschap achter.


Conclusie: Winterklaar maken bespaart grote problemen

Zweden is een fantastisch land voor een tweede woning, maar de strenge winters vereisen serieuze voorbereidingen. Mijn ervaring met een eenvoudige vakantiewoning in Uelsen leerde me al hoe belangrijk het is om waterleidingen goed af te tappen. In Zweden, met zijn lange, koude winters, zijn extra maatregelen essentieel.

Zorg ervoor dat je waterleidingen vorstvrij zijn, je dak sneeuwbelasting aankan en je huis goed beschermd is tegen vocht en ongedierte. Door deze stappen te volgen, kun je in het voorjaar zonder zorgen terugkeren naar je vakantiehuis – en voorkomen dat je begroeting bestaat uit lekkages, schimmel of ongewenste muizen.

Met een goed voorbereid huis kun je optimaal genieten van je stukje Zweedse natuur, in welk seizoen dan ook.

💬 Heb je een specifieke vraag over het kopen van een woning in het buitenland? De informatie op deze website is algemeen, maar jouw situatie is uniek. Stuur gerust een e-mail naar info@affidata.nl – ik help je graag verder!