De populariteit van zonne-energie neemt toe, en daarmee ook de vraag naar efficiënte en betrouwbare omvormers. Een belangrijk verschil tussen standaard omvormers en slimme omvormers is hoe ze omgaan met storingen op het elektriciteitsnet. Waar een gewone omvormer direct uitschakelt bij een netstoring, kan een slimme omvormer de situatie analyseren en in sommige gevallen blijven werken. Dit maakt slimme omvormers niet alleen efficiënter, maar ook betrouwbaarder.
In dit artikel leggen we uit hoe slimme omvormers omgaan met netstoringen en waarom dit een belangrijke innovatie is voor zonne-energiegebruikers.
Hoe werkt een standaard omvormer bij een storing?
Een standaard zonne-omvormer zet gelijkstroom (DC) van zonnepanelen om in wisselstroom (AC), zodat je deze kunt gebruiken in huis of terugleveren aan het net.
Echter, bij een netstoring schakelt een standaard omvormer automatisch uit. Dit gebeurt vanwege een verplichte veiligheidsmaatregel, bekend als anti-eilandwerking (anti-islanding). Deze maatregel voorkomt dat zonnepanelen stroom blijven leveren aan het net als er een stroomstoring is. Dit zou namelijk gevaarlijk kunnen zijn voor monteurs die werken aan herstelwerkzaamheden aan het elektriciteitsnet.
👉 Gevolg: Bij een stroomuitval kunnen je zonnepanelen geen stroom meer leveren, ook niet aan je eigen huishouden.
Wat doet een slimme omvormer bij een storing?
Slimme omvormers bieden geavanceerdere functionaliteiten om beter met netstoringen om te gaan. Ze kunnen in veel gevallen blijven werken, afhankelijk van de situatie en de configuratie van het systeem.
1. Netondersteuning en spanningsstabilisatie
Sommige storingen in het elektriciteitsnet zijn tijdelijk of veroorzaken slechts een kleine spanningsschommeling. Waar een standaard omvormer bij de minste afwijking uitschakelt, kunnen slimme omvormers:
✅ De spanning en frequentie actief monitoren.
✅ Binnen bepaalde marges automatisch de output aanpassen om stabiliteit te behouden.
✅ Het elektriciteitsnet helpen door blindstroom (reactief vermogen) te reguleren.
Voordeel: Hierdoor blijft de omvormer werken bij kleine spanningsschommelingen, wat de energieproductie verbetert en bijdraagt aan een stabieler elektriciteitsnet.
2. Doorgaan in eilandmodus (‘off-grid mode’) bij stroomuitval
Een van de grootste voordelen van sommige slimme omvormers is dat ze kunnen blijven werken bij een complete stroomstoring – mits ze gekoppeld zijn aan een thuisbatterij.
🔹 Hoe werkt dit?
- Een slimme hybride omvormer detecteert een stroomuitval en schakelt automatisch over naar een eilandmodus (off-grid mode).
- De zonnepanelen blijven stroom leveren, en een thuisbatterij kan helpen om energie op te slaan en te gebruiken wanneer de zon niet schijnt.
- De slimme omvormer zorgt ervoor dat er geen stroom terugstroomt naar het net, zodat er geen gevaar is voor monteurs.
👉 Gevolg: Je kunt tijdens een netstoring toch gebruikmaken van zonne-energie en opgeslagen energie uit de batterij.
🔹 Welke systemen ondersteunen dit?
Niet alle slimme omvormers kunnen eilandbedrijf uitvoeren. Dit is alleen mogelijk met:
✔ Hybride slimme omvormers (zoals van Huawei, SMA, SolarEdge, Fronius).
✔ Een thuisbatterij (bijv. Tesla Powerwall, Huawei Luna, LG Chem).
✔ Automatische omschakeling via een slimme schakelaar (bijvoorbeeld een EPS – Emergency Power Supply).
💡 Let op:
- In sommige landen zijn er regels die het werken in eilandmodus beperken.
- Niet alle batterijsystemen ondersteunen directe omschakeling zonder netverbinding.
3. Dynamische teruglevering bij netwerkproblemen
In sommige regio’s is er op zonnige dagen een overschot aan zonne-energie, wat kan leiden tot spanningsproblemen op het elektriciteitsnet. Een slimme omvormer kan hierop inspelen door:
✅ Automatisch de teruglevering te verminderen als het net overbelast raakt.
✅ De opgewekte energie naar een thuisbatterij om te leiden in plaats van terug te leveren.
✅ Slimme koppelingen met dynamische energieprijzen te gebruiken, zodat je energie verkoopt als de prijzen hoog zijn en opslaat als de prijzen laag zijn.
Voordeel: Dit voorkomt dat je systeem uitvalt door te hoge netspanning en helpt je om optimaal gebruik te maken van je zonne-energie.
Zijn er beperkingen aan slimme omvormers?
Hoewel slimme omvormers veel voordelen hebben, zijn er enkele aandachtspunten:
❌ Niet alle slimme omvormers ondersteunen eilandmodus – Sommige modellen kunnen wel slim omgaan met netstoringen, maar schakelen alsnog uit bij een complete stroomstoring als er geen batterij is aangesloten.
❌ Extra kosten – Een slimme omvormer is duurder dan een standaard model, en als je ook een batterij wilt, wordt de investering groter.
❌ Internetverbinding vereist – Veel slimme functies, zoals monitoring en dynamische teruglevering, vereisen een stabiele internetverbinding.
Is een slimme omvormer de juiste keuze voor jou?
Een slimme omvormer is vooral nuttig als je:
✔ Meer controle wilt over je energieproductie en verbruik via monitoring en slimme sturing.
✔ Problemen met netstoringen wilt minimaliseren door spanningsschommelingen slim op te vangen.
✔ Een thuisbatterij overweegt en onafhankelijker wilt zijn van het net.
✔ In een gebied woont met regelmatige stroomstoringen en graag stroom wilt blijven gebruiken tijdens uitval.
Heb je een eenvoudig systeem zonder batterij en geen last van netstoringen? Dan is een standaard string-omvormer vaak al voldoende.
Conclusie
Slimme omvormers bieden een geavanceerde oplossing voor zonne-energiegebruikers die meer controle en betrouwbaarheid willen. In tegenstelling tot standaard omvormers kunnen ze beter omgaan met spanningsschommelingen, helpen ze bij netondersteuning en – in combinatie met een batterij – zelfs blijven werken bij stroomuitval. Dit maakt ze een toekomstbestendige keuze voor huishoudens die optimaal willen profiteren van hun zonne-energie en zich voorbereiden op een steeds dynamischer energienet. 🌞🔋