Van contractvormen tot collectieve afspraken – dit moet je weten als je gaat werken in Polen.
Je hebt een baan gevonden bij een multinational in Warschau of start als consultant in het bruisende Krakau. Polen biedt volop carrièrekansen voor Nederlandse expats, remote workers en digitale nomaden. Maar voordat je je eerste contract tekent, is het goed om te weten: hoe werkt arbeidsrecht in Polen, en wat is er anders dan in Nederland?
In dit artikel lees je alles over de Poolse arbeidscontracten, het verschil met de Nederlandse cao-structuur, je rechten als werknemer, en waar je op moet letten bij het ondertekenen van een arbeidsovereenkomst in Polen.
📃 1. Geen klassieke cao’s zoals in Nederland
In Nederland kennen we het fenomeen collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) die per sector of bedrijfstak gelden en waarin loon, verlof, werktijden en pensioenen collectief zijn vastgelegd.
In Polen zijn cao’s (układy zbiorowe pracy) veel minder gangbaar:
- Slechts ± 15% van de werknemers valt onder een cao
- Cao’s komen meestal voor bij grote staatsbedrijven of internationale ondernemingen
- Vakbonden (związki zawodowe) zijn relatief zwak vergeleken met Nederland
💡 In Polen is dus veel meer geregeld op individueel contractniveau.
✍️ 2. De drie belangrijkste contractvormen
A. Umowa o pracę (arbeidsovereenkomst)
Dit is het equivalent van een Nederlandse arbeidsovereenkomst en biedt de meeste rechten en bescherming.
Kenmerken:
- Werktijden, vakantiedagen en ziektekosten zijn wettelijk geregeld
- Sociale premies (pensioen, ziektekosten) worden automatisch afgedragen
- Opzegtermijnen en ontslagbescherming zijn wettelijk vastgelegd
Er zijn drie varianten:
- Tijdelijk contract (na czas określony) – maximaal 33 maanden
- Proefperiodecontract (na okres próbny) – maximaal 3 maanden
- Vast contract (na czas nieokreślony) – vergelijkbaar met een Nederlandse arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
💡 Na drie opeenvolgende tijdelijke contracten ben je automatisch in vaste dienst (tenzij met tussenpozen).
B. Umowa zlecenie (opdrachtovereenkomst)
Een flexibelere vorm die lijkt op een freelancecontract of een nulurencontract.
Kenmerken:
- Je bepaalt grotendeels zelf je werktijden
- Je bouwt meestal geen pensioen op
- Geen verplichte doorbetaling bij ziekte
- Wel verzekerd voor zorg (als je daar vrijwillig voor kiest)
Deze contractvorm wordt veel gebruikt voor studenten, deeltijdwerkers en bijbanen.
C. Umowa o dzieło (contract voor een specifiek werk)
Vergelijkbaar met een projectovereenkomst. Wordt veel gebruikt voor creatieve, technische of freelance opdrachten.
Kenmerken:
- Alleen belasting wordt afgedragen, geen sociale premies
- Geen rechten op vakantie, verlof of ziektegeld
- Geen zorgverzekering inbegrepen
- Wél fiscaal voordelig voor opdrachtgever én opdrachtnemer
💡 Deze contractvorm is aantrekkelijk voor freelancers, maar risicovol als het je enige inkomstenbron is.
📅 3. Werktijden en vakantiedagen
- Maximale werkweek: 40 uur (met toeslagen boven 8 uur per dag)
- Wettelijke vakantiedagen:
- 20 dagen (bij <10 jaar werkervaring)
- 26 dagen (bij ≥10 jaar werkervaring)
- Opleiding telt ook mee voor werkjaren
Extra vakantiedagen via cao zijn zeldzaam – dit moet individueel worden overeengekomen in het contract.
💶 4. Loonafspraken: wat is wettelijk geregeld?
In tegenstelling tot Nederland is er geen minimumloon per sector. Polen hanteert één nationaal minimumloon, dat jaarlijks wordt vastgesteld. In 2025 bedraagt dit:
- Bruto maandloon: ± 4.300 PLN (€950)
- Minimum uurloon: ± 28 PLN (€6,30)
Salarissen worden doorgaans netto (na aftrek van premies) gecommuniceerd in sollicitatiegesprekken.
Salariscomponenten:
- Vast maandsalaris
- Soms bonussen of prestatiepremies
- Geen vakantiegeld zoals in Nederland (vakantiedagen zijn gewoon doorbetaald)
📈 5. Ontslag en opzegtermijnen
Bij een umowa o pracę gelden wettelijk bepaalde opzegtermijnen:
| Duur dienstverband | Opzegtermijn |
|---|---|
| Minder dan 6 maanden | 2 weken |
| 6 maanden tot 3 jaar | 1 maand |
| Langer dan 3 jaar | 3 maanden |
Let op:
- Ontslag moet schriftelijk gemotiveerd zijn
- Werkgevers hebben geen ‘ontslagvergunning’ nodig, maar wel procedurele plichten
- Je kunt als werknemer ook opzeggen met dezelfde termijnen
🏛️ 6. Wat kun je als werknemer afdwingen?
Hoewel vakbonden minder invloedrijk zijn dan in Nederland, heb je als werknemer wél rechten:
- Recht op een schriftelijk contract (in Pools of Engels)
- Recht op doorbetaling bij ziekte (bij arbeidsovereenkomst)
- Recht op verlof en pauzes
- Recht op zwangerschaps- en ouderschapsverlof
- Mogelijkheid om via de arbeidsinspectie (PIP) klachten in te dienen bij misstanden
🗣️ 7. Tip: laat je contract altijd vertalen
Veel contracten worden alleen in het Pools opgesteld. Het is wettelijk toegestaan om ook een Engelstalige versie te hebben, maar de Poolse versie is altijd leidend bij conflicten.
💡 Laat je contract dus professioneel vertalen of controleren voor je tekent — zeker bij een onbekende werkgever.
✅ Conclusie: minder collectief, maar veel wettelijk geregeld
Werken in Polen betekent wennen aan een systeem waarin individuele arbeidsovereenkomsten belangrijker zijn dan collectieve afspraken. Maar het goede nieuws is: de meeste basisrechten zijn wél wettelijk vastgelegd.
Wie een arbeidsovereenkomst tekent (umowa o pracę) zit veilig, met pensioenopbouw, ziektekostenverzekering en ontslagbescherming. Andere contractvormen bieden flexibiliteit, maar minder zekerheid — net als in Nederland.
Links
Informatie over Kopen en Wonen in Polen
💬 Heb je een specifieke vraag over het kopen van een woning in het buitenland? De informatie op deze website is algemeen, maar jouw situatie is uniek. Stuur gerust een e-mail naar info@affidata.nl – ik help je graag verder!