Een persoonlijke zoektocht naar andere stemmen

Sinds een jaar of twee heb ik een abonnement op Le Monde, de gerenommeerde Franse krant. De oorspronkelijke aanleiding was vrij praktisch: ik wilde mijn Franse leesvaardigheid verbeteren. Maar al snel merkte ik dat er iets veel fundamentelers gebeurde. Ik begon nieuws tot me te nemen vanuit een ander cultureel perspectief — een niet-Angelsaksisch perspectief. En dat heeft mijn blik op de wereld aanzienlijk verruimd.

Want als ik eerlijk ben, heb ik het grootste deel van mijn leven nieuws geconsumeerd via Britse en Amerikaanse media. Zoals zovelen in Nederland. Dat is geen toeval: sinds de Tweede Wereldoorlog is Nederland onlosmakelijk verbonden geraakt met de trans-Atlantische wereld. De VS en het VK vormden het kompas waarop we ons oriënteerden, zowel cultureel als politiek. Onze televisie, films, universiteiten, technologiebedrijven, zelfs onze politieke frames — alles werd gevoed door een Anglo-Amerikaanse bril.

Maar in de afgelopen jaren is er iets gaan wringen.

De scheefgroei van het informatiemonopolie

De Engelstalige media domineren het mondiale informatielandschap. Platforms zoals The Guardian, The New York Times, BBC, CNN en The Washington Post bepalen in belangrijke mate hoe gebeurtenissen wereldwijd worden geframed — en vooral welke gebeurtenissen de moeite waard worden geacht om te verslaan.

Deze dominantie leidt tot een monocultuur in denken. Een wereld die steeds complexer en multipolairder wordt, blijft gevangen in de kaders van westerse moraal, liberale waarden, en een steeds meer gepolariseerde binnenlandse Amerikaanse discussie. Wat in New York en Londen belangrijk wordt gevonden, krijgt wereldwijd aandacht. Wat in Zuid-Frankrijk of Roemenië gebeurt, belandt vaak onderaan de nieuwsfeed — als het al wordt opgemerkt.

Door Le Monde te lezen, ontdekte ik hoe verfrissend anders nieuws kan worden gebracht. Minder opgefokt. Minder moreel belerend. Meer beschouwend. En met oog voor het lokale, het concrete, het dagelijks leven in Frankrijk. Het biedt een kijk op de wereld die niet is ingegeven door Amerikaanse partijpolitiek of Britse ironie, maar door Europese nuchterheid en relativering.

Het probleem met The Guardian (en The New York Times)

Lange tijd was The Guardian mijn favoriete krant. Links, kritisch, idealistisch. Maar de afgelopen jaren ben ik van mening veranderd. De krant is naar mijn gevoel te militant geworden, te activistisch. Iedere analyse lijkt een strijd te zijn tussen goed en kwaad. De nuance heeft plaatsgemaakt voor moraal. Alles wordt bezien door een lens van identiteit, ongelijkheid en koloniale schuld. Dat is op zich begrijpelijk — en soms broodnodig — maar het laat weinig ruimte over voor andere narratieven.

The New York Times is bedaagder, beheerster, en nog steeds indrukwekkend in zijn verslaggeving. Maar ook deze krant blijft in de kern Amerikaans. Het wereldnieuws wordt gezien door de ogen van een grootmacht die worstelt met zijn eigen verval.

Een geopolitieke verschuiving: het einde van de trans-Atlantische dominantie?

Tegelijkertijd zien we een bredere trend: de wereld raakt uitgekeken op de trans-Atlantische as. De vanzelfsprekende dominantie van de Verenigde Staten wordt steeds vaker ter discussie gesteld, ook binnen Europa. De recente oproep van Amerikaanse leiders dat Europa voor zijn eigen defensie moet gaan zorgen, laat zien dat de band niet meer heilig is. De NAVO is niet langer een vanzelfsprekend schild.

Het is daarom niet alleen wenselijk, maar zelfs noodzakelijk dat Noord-Europa zijn blik meer naar het zuiden en oosten richt. Zuid-Europa – Frankrijk, Spanje, Italië, Portugal – heeft zijn eigen geschiedenis, gevoeligheden en strategische belangen. En Oost-Europa – Polen, Roemenië, de Baltische staten – is cruciaal in de geopolitieke toekomst van het continent, zeker met de oorlog in Oekraïne op de achtergrond.

We moeten loskomen van het idee dat ‘echte’ informatie en ‘echte’ journalistiek altijd uit Londen of New York moet komen. Er zijn uitstekende media in Europa. Le Monde, El País, Der Spiegel, La Repubblica, Gazeta Wyborcza. Waarom zouden we die niet net zo serieus nemen als The Guardian of The New York Times?

Een nieuwe mediagewoonte als daad van culturele emancipatie

Mijn overstap naar Le Monde is dus meer dan een taalexperiment. Het is een bewuste keuze om mezelf te bevrijden van een eenzijdige informatieconsumptie. Om me open te stellen voor andere stemmen, andere toonhoogtes, andere prioriteiten.

Het is mijn hoop dat meer mensen in Nederland en Noord-Europa deze stap zetten. Niet om de Anglo-Amerikaanse wereld de rug toe te keren, maar om die te bevragen, te nuanceren en aan te vullen met de rijkdom van andere Europese perspectieven.

Laat de Verenigde Staten en, in mindere mate, het Verenigd Koninkrijk de komende jaren gerust wegzakken in een splendid isolation. Europa zal zichzelf opnieuw moeten uitvinden — cultureel, politiek én mediatechnisch. En dat begint bij de vraag: wie laten we ons verhaal vertellen?

💬 Heb je een specifieke vraag over het kopen van een woning in het buitenland? De informatie op deze website is algemeen, maar jouw situatie is uniek. Stuur gerust een e-mail naar info@affidata.nl – ik help je graag verder!