In het voorjaar van 2024 is opnieuw het driejaarlijkse WoonOnderzoek Nederland (WoON) uitgevoerd. Dit omvangrijke onderzoek is een gezamenlijk initiatief van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO). Het biedt een uniek inzicht in hoe Nederlanders wonen, welke wensen ze hebben en welke knelpunten zij ervaren op de woningmarkt.
Voor deze editie van het onderzoek zijn ruim 41.000 mensen ondervraagd tussen augustus 2023 en juni 2024. De bevindingen zijn gepubliceerd onder de titel Tussen wensen en wonen en vormen een belangrijke basis voor beleidsmakers, woningcorporaties en andere partijen in de woningsector.
Toenemende krapte op de woningmarkt
Eén van de meest opvallende uitkomsten van het onderzoek is de toenemende krapte op de woningmarkt. Hoewel meer Nederlanders overwegen te verhuizen, blijft het daadwerkelijke aanbod van passende woningen achter. Vooral starters en huurders ondervinden moeite om geschikte woonruimte te vinden, met name in de grote steden.
De stijgende vraag in combinatie met beperkte nieuwbouw zet de markt onder druk. Dit leidt tot lange wachttijden, hogere prijzen en een gevoel van stagnatie, vooral bij jonge huishoudens en mensen met een lager inkomen.
Opkomst van eenpersoonshuishoudens
Het aandeel eenpersoonshuishoudens in Nederland is fors gestegen en bedraagt inmiddels 40 procent van alle huishoudens. Deze ontwikkeling is grotendeels te verklaren door vergrijzing, scheidingen en een toenemende voorkeur voor zelfstandig wonen.
Deze trend heeft grote gevolgen voor de woningbehoefte. Er is steeds meer vraag naar kleinere woningen die geschikt zijn voor één persoon, bij voorkeur met lage woonlasten en gelegen in een veilige, goed bereikbare omgeving.
Ouderen blijven vaker in hun woning
Ondanks pogingen om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen, blijkt uit het onderzoek dat ouderen juist minder vaak verhuizen dan voorheen. Het aantal 65-plussers dat aangeeft binnen twee jaar te willen verhuizen, is met 10 procent gedaald ten opzichte van de vorige editie van het onderzoek.
Veel ouderen wonen nog altijd in ruime koopwoningen die niet volledig aansluiten op hun huidige behoeften, maar de stap naar een alternatieve woning blijkt groot. Redenen zijn onder meer de emotionele waarde van de woning, het ontbreken van aantrekkelijk aanbod en onzekerheid over de financiële gevolgen van een verhuizing.
Veranderende woonvoorkeuren
De woonvoorkeuren van Nederlanders zijn aan het verschuiven. Waar eerder de nadruk lag op koopwoningen, is nu een groeiende belangstelling voor huurappartementen te zien. De helft van de actieve woningzoekenden richt zich inmiddels op de huurmarkt.
Naast het woningtype speelt ook de locatie een steeds belangrijkere rol. Mensen geven de voorkeur aan woningen in goed bereikbare, veilige en leefbare buurten. Ook de aanwezigheid van voorzieningen zoals winkels, zorg en openbaar vervoer weegt zwaar mee in de woonkeuze.
Hoge tevredenheid over woning en woonomgeving
Ondanks de uitdagingen blijft de tevredenheid onder Nederlandse huishoudens verrassend hoog. Maar liefst 84 procent van de ondervraagden is (zeer) tevreden met de eigen woning. Bij eigenaar-bewoners ligt dit percentage zelfs op 93 procent, terwijl dat bij huurders op 68 procent ligt.
Ook over de woonomgeving zijn de meeste Nederlanders positief. Wel worden geluidsoverlast en verkeersdrukte genoemd als aandachtspunten, vooral in stedelijke gebieden.
Ontwikkeling van woonlasten
De gemiddelde woonquote – het aandeel van het inkomen dat aan wonen wordt besteed – is gestegen van 33,3 naar 34,3 procent. Deze stijging hangt vooral samen met hogere energiekosten. Tegelijkertijd is de netto huurquote iets gedaald, wat erop duidt dat de inkomens van huurders relatief harder zijn gestegen dan de huurprijzen.
Deze cijfers illustreren dat betaalbaarheid nog altijd een belangrijk thema is op de woningmarkt, zeker in combinatie met inflatie en stijgende kosten van levensonderhoud.
Duurzaamheid en comfort in de woning
Nederlanders tonen een groeiende belangstelling voor duurzaamheid. Veel huishoudens hebben de afgelopen jaren geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen zoals dakisolatie, dubbel glas en zonnepanelen. De voornaamste motivatie hierbij is het verlagen van energielasten en het verbeteren van het wooncomfort.
Toch ervaart een deel van de bewoners nog problemen zoals tocht, vocht en oververhitting in de zomer. Deze problemen komen vaker voor in oudere huurwoningen en onderstrepen het belang van verdere verduurzaming van de bestaande woningvoorraad.
Conclusie
Het WoON2024-onderzoek biedt een helder beeld van de huidige woonrealiteit in Nederland. Er zijn duidelijke uitdagingen – zoals krapte, betaalbaarheid en beperkte doorstroming – maar ook kansen. De hoge tevredenheid, de toenemende aandacht voor duurzaamheid en de veranderende woonwensen vormen belangrijke aanknopingspunten voor toekomstig beleid.
Nederland staat voor de opgave om een woningmarkt te creëren die meebeweegt met de samenleving: betaalbaar, toegankelijk én passend bij de levensfase van haar inwoners.
Bron: Tussen wensen en wonen – Resultaten van het WoonOnderzoek Nederland 2024, uitgevoerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO). De samenvatting van het rapport is te vinden via: Het Woononderzoek Nederland (WoON)
💬 Heb je een specifieke vraag over het kopen van een woning in het buitenland? De informatie op deze website is algemeen, maar jouw situatie is uniek. Stuur gerust een e-mail naar info@affidata.nl – ik help je graag verder!