Wanneer je als Nederlander naar Roemenië verhuist of er langdurig verblijft, zul je al snel merken dat er duidelijke cultuurverschillen zijn. Hoewel beide landen binnen Europa liggen en verbonden zijn via de EU, verschillen ze op veel gebieden, zoals sociale omgang, werkcultuur, familiebanden en tradities.
In dit artikel bespreken we de grootste culturele verschillen tussen Nederland en Roemenië, en geven we tips om je als Nederlander beter aan te passen aan het Roemeense leven.
🤝 1. Directheid vs. indirectheid in communicatie
🔹 Nederland: Recht voor zijn raap
Nederlanders staan bekend om hun directe manier van communiceren. Ze zeggen eerlijk en zonder omwegen wat ze denken, zelfs als dat negatief is. Kritiek wordt vaak gezien als opbouwend en nuttig.
📌 Voorbeeld in Nederland:
- Een Nederlandse collega zegt tegen je: “Je presentatie was niet zo sterk, je moet echt meer voorbereiden.”
- Dit wordt niet als beledigend gezien, maar als opbouwende feedback.
🔹 Roemenië: Meer indirect en beleefd
In Roemenië is communicatie veel indirecter en beleefder. Mensen vermijden het om negatieve feedback direct te geven, vooral in formele situaties. Kritiek wordt vaak verpakt in zachtere woorden of complimenten om gezichtsverlies te voorkomen.
📌 Voorbeeld in Roemenië:
- Een Roemeense collega zegt: “Je hebt veel goede punten in je presentatie, misschien zou je nog wat extra details kunnen toevoegen.”
- Dit betekent eigenlijk dat je presentatie beter moet, maar de boodschap wordt zachter gebracht.
👉 Tip voor Nederlanders: In Roemenië wordt directheid soms als bot of onbeleefd ervaren. Het is goed om je taalgebruik aan te passen en meer beleefdheidsvormen te gebruiken.
🏡 2. Individueel vs. collectief denken
🔹 Nederland: Individualisme
Nederland is een individueel ingestelde samenleving. Mensen worden aangemoedigd om zelfstandig beslissingen te nemen, hun eigen mening te hebben en persoonlijke vrijheid is belangrijk.
📌 Kenmerken van de Nederlandse cultuur:
✅ Jongeren worden al vroeg aangemoedigd om op zichzelf te wonen.
✅ Ouderen wonen vaak zelfstandig of in een verzorgingstehuis.
✅ Familiebanden zijn minder hecht dan in Zuid- en Oost-Europese landen.
🔹 Roemenië: Familie en gemeenschap eerst
In Roemenië speelt familie een grote rol in het dagelijks leven. Mensen leven vaak dichter bij hun familie, en grootouders helpen regelmatig met de opvoeding van de kinderen.
📌 Kenmerken van de Roemeense cultuur:
✅ Jongvolwassenen wonen vaak tot hun 30e thuis, vooral door economische redenen.
✅ Familiefeesten en samen eten zijn belangrijk (denk aan orthodoxe feestdagen).
✅ Mantelzorg is de norm – ouderen blijven vaak bij hun kinderen wonen in plaats van naar een verzorgingstehuis te gaan.
👉 Tip voor Nederlanders: In Roemenië is familie heilig. Wees respectvol en toon interesse in familietradities als je wordt uitgenodigd voor een familiebijeenkomst.
⏳ 3. Tijd en punctualiteit
🔹 Nederland: Tijd is geld
Nederlanders zijn extreem punctueel. Een afspraak om 15:00 betekent exact 15:00, en te laat komen wordt als onbeleefd gezien.
📌 Kenmerken:
✅ Vergaderingen beginnen stipt op tijd.
✅ Afspraak maken voor bezoek is gebruikelijk.
✅ Tijd verspillen wordt als inefficiënt ervaren.
🔹 Roemenië: Flexibele tijdsbeleving
Roemenen gaan losser om met tijd. Een afspraak om 15:00 kan betekenen dat iemand 15-30 minuten later aankomt. Vooral in sociale situaties (uit eten, verjaardagen) is het niet erg om iets later te zijn.
📌 Kenmerken:
✅ Sociale afspraken beginnen vaak later dan gepland.
✅ Op het platteland is het concept “tijd” veel relaxter dan in steden.
✅ In formele werkcontexten is op tijd komen wel belangrijk, maar soms minder strikt dan in Nederland.
👉 Tip voor Nederlanders: Wees geduldig als iemand te laat is en verwacht niet altijd strikte punctualiteit in sociale situaties.
🏛 4. Hiërarchie en werkcultuur
🔹 Nederland: Platte werkstructuur
Nederlandse bedrijven hebben een platte hiërarchie. Managers en werknemers spreken elkaar informeel aan en beslissingen worden vaak democratisch genomen.
📌 Kenmerken:
✅ Werknemers spreken hun baas vaak gewoon met de voornaam aan.
✅ Kritiek op leidinggevenden wordt geaccepteerd.
✅ Zelfstandigheid wordt aangemoedigd.
🔹 Roemenië: Respect voor autoriteit
Roemeense werkcultuur is hiërarchischer dan de Nederlandse. Managers verwachten meer respect en gehoorzaamheid, en werknemers tonen vaak formeel respect.
📌 Kenmerken:
✅ Werknemers spreken hun baas vaak aan met “Domnul” (meneer) of “Doamna” (mevrouw).
✅ Hiërarchie wordt gerespecteerd – een manager heeft het laatste woord.
✅ Initiatief nemen wordt gewaardeerd, maar voorzichtig – vooral in meer traditionele bedrijven.
👉 Tip voor Nederlanders: Wees respectvol naar leidinggevenden en geef kritiek op een beleefde en diplomatieke manier.
🍽 5. Eetcultuur en gastvrijheid
🔹 Nederland: Efficiënt eten
Nederlanders zien eten vaak als praktisch. Lunch is meestal een broodje met kaas en avondeten wordt vroeg genuttigd (rond 18:00 uur).
📌 Kenmerken:
✅ Snel en efficiënt eten (bijv. boterhammen als lunch).
✅ Delen van de rekening is normaal bij etentjes.
✅ Veel mensen plannen hun bezoek ruim van tevoren.
🔹 Roemenië: Uitgebreide maaltijden en gastvrijheid
In Roemenië is eten een belangrijk sociaal moment. Maaltijden zijn vaak uitgebreid en worden samen met familie genuttigd.
📌 Kenmerken:
✅ Lange diners met meerdere gangen (vooral op feestdagen).
✅ Gasten krijgen vaak eten aangeboden, soms zelfs overvloedig.
✅ Je mag niet zelf betalen als je uitgenodigd bent – de gastheer betaalt.
👉 Tip voor Nederlanders: Als je bij een Roemeense familie op bezoek gaat, weiger dan niet meteen eten – het wordt als onbeleefd gezien.
🎯 Conclusie: Wat zijn de grootste cultuurverschillen tussen Nederland en Roemenië?
✅ Nederland is direct, Roemenië is beleefder en indirecter.
✅ Nederlanders zijn individualistisch, Roemenen zijn familiegericht.
✅ Punctualiteit is in Nederland belangrijker dan in Roemenië.
✅ Nederlandse werkcultuur is plat, Roemeense werkcultuur is hiërarchischer.
✅ Eten in Nederland is praktisch, in Roemenië is het een sociaal ritueel.
👉 Conclusie: Roemenië en Nederland verschillen op veel gebieden, maar met respect, geduld en een open instelling kun je je goed aanpassen aan de Roemeense cultuur.